Զանգեզուրի միջանցքի համաձայնագիրը. ԱՄՆ-ի դիվանագիտական հաղթանակը, Իրանի ռազմավարական պարտությունը. The Hill

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը անցյալ ամիս Սպիտակ տանը հյուրընկալեց Ադրբեջանի նախագահին և Հայաստանի վարչապետին՝ Զանգեզուրի միջանցքի վերաբերյալ խաղաղության համաձայնագիրը կնքելու համար, հաղորդում է The Hill-ը։
Արտաքինից թվում է, թե դա խաղաղության ուղղությամբ քայլ է, բայց Իրանի համար դա ներկայացնում է մեծ ռազմավարական հարված։
Համաձայնագիրը նախատեսում է Ադրբեջանի և նրա Նախիջևանի էքսկլավի միջև ուղիղ ճանապարհային կապ, որը կանցնի Հայաստանի միջով և կմնա նրա ինքնիշխանության և վերահսկողության տակ։ Այսպիսով, միջանցքը շրջանցում է Իրանը, միաժամանակ ամրապնդելով ԱՄՆ-ի երկարաժամկետ ներկայությունը Հարավային Կովկասում. Վաշինգտոնը ստացավ 99 տարվա կոնցեսիա՝ զարգացնելու երթուղին, որը կոչվում է «Թրամփի ճանապարհ՝ միջազգային խաղաղության և բարգավաճման համար» (TRIPP):
Իրանի համար սա նշանակում է ազդեցության կարևոր լծակի կորուստ. տասնամյակներ շարունակ հենց աշխարհագրությունն էր, որը թույլ էր տալիս Թեհրանին պահպանել իր կշիռը տարածաշրջանային տարանցիկ քաղաքականության մեջ։ Այժմ այդ առավելությունը հավասարեցվել է։
Միջանցքը ավելի լայն միտման մի մասն է. քայլ առ քայլ Իրանի արտաքին քաղաքականության ներդրումները փլուզվում են։
Սիրիայում Բաշար ալ-Ասադի ռեժիմին աջակցելու ջանքերը ձախողվել են։
Լիբանանում «Հեզբոլլահի» դիրքերը լրջորեն թուլացել են։
Իսրայելի և Միացյալ Նահանգների հետ «12-օրյա պատերազմը» բացահայտեց Իրանի ռազմական համակարգի խոցելիությունները։
Արտաքին ձախողումների ֆոնին ներքին խնդիրները միայն վատթարանում են. գնաճը, տնտեսական լճացումը, էլեկտրաէներգիայի և ջրի պակասը մեծացնում են հանրային դժգոհությունը, իսկ հոգևոր առաջնորդ այաթոլլա Ալի Խամենեիի գերիշխանության վրա հիմնված քաղաքական համակարգը ավելի ու ավելի փխրուն է թվում։
Միևնույն ժամանակ, Թրամփը Զանգեզուրի համաձայնագիրն օգտագործում է «աշխարհի խաղաղարարի» և Նոբելյան խաղաղության մրցանակի հավանական թեկնածուի իր կերպարը ամրապնդելու համար։ Սակայն Իրանի համար հետևանքները շատ ավելի լուրջ են, քան խորհրդանիշը. միջանցքը նվազեցնում է իր ազդեցությունը Բաքվի և Անկարայի վրա, դուրս է հանում այն տարանցիկ խաղից և մեծացնում ներքին անկայունության ռիսկը։