Հայ գերիներին ազատ արձակելու փոխարեն Ադրբեջանը վտարում է միջազգային միակ մարդասիրական կազմակերպությանը. Սահակյան

Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեն (ԿԽՄԿ) երեկ պաշտոնապես հայտարարեց, որ Ադրբեջանի կառավարության որոշմամբ ԿԽՄԿ-ն սեպտեմբերի 3-ից կդադարեցնի իր պատվիրակության գործունեությունը Ադրբեջանում։ Այս թեմայի շուրջ NEWS.am-ը զրուցել է Միջազգային և համեմատական իրավունքի կենտրոնի ղեկավար, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում հայ գերիների ներկայացուցիչ, փաստաբան Սիրանուշ Սահակյանի հետ:

Տիկին Սահակյան, Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի գործունեության դադարեցումը նշանակո՞ւմ է արդյոք, որ հայ գերիները հայտնվում են լիակատար անպաշտպան վիճակում, և այլևս որևէ հնարավորություն չկա նրանց իրական վիճակի մասին անաչառ տեղեկատվություն ստանալ:

Ցավոք՝ այո: Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեն, ըստ էության, միակ միջազգային կառույցն էր, որըհասանելիություն ուներ Բաքվում պահվող գերիներին և քաղբանտարկյալներին: Այս կազմակերպության միջոցով ընտանիքները կարողանում էին փոխանցել ծանրոցներ, կազմակերպության այցերի ժամանակ կազմակերպվում էին գերիների հեռախոսազանգերը ընտանիքների հետ, Կարմիր խաչը նաև տեղեկատվություն էր փոխանցում ընտանիքներին: Ներկայումս չկա որևէ անկախ կառույց, որը կարող է անաչառ ու ճշգրիտ տեղեկատվություն հայտնել հայ գերիների իրական վիճակի մասին: Սա չափազանց մտահոգիչ հանգամանք է, քանի որ նոր անսահման հնարավորություն է բացում գերիների ֆիզիկական և հոգեբանական խոշտանգումների համար: Արդեն իսկ հունիսից դադարած Կարմիր խաչի այցելությունները թողել են իրենց ծանր հետևանքները։ Վերջին օրերին կատարված զանգերի ընթացքում պարզվել է, որ գերիների շրջանում առկա են ծանր առողջական և հոգեբանական խնդիրներ։ Սա հստակ վկայում է, որ միջազգային վերահսկողության բացակայությունը անմիջական վտանգ է ստեղծում նրանց կյանքի և անվտանգության համար:

Վերջին անգամ Կարմիր Խաչը գերիներին այցելել է հունիսին: Տեղեկություն ունե՞ք, դրանից հետո նրանք կարողացե՞լ են ընտանիքների հետ կապ հաստատել:

Իմ տեղեկություններով՝ կարճատև հեռախոսազանգեր լինում են: Բայց ցավոք, ոչ ոք այլևս չի կարող ասել, թե նրանք ինչ վիճակում են:

Ադրբեջանական լրատվամիջոցներում հուլիսին տեղեկություն եղավ, թե Խոշտանգումների դեմ իրենց տեղական կոմիտեն այցելել և մոնիթորինգ է իրականացրել Պետական անվտանգության ծառայության մեկուսարանում, հանդիպել հայ գերիների հետ, և իբր նրանք որևէ դժգոհություն չեն ունեցել:

Ըստ ամենայնի, այս հաղորդագրությունները նրա համար են, որ ցույց տան, թե իբր իրենց տեղական կառույցների միջոցով իրականացնում են Կարմիր Խաչի գործառույթը, քանի որ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի որոշումներով կիրառվել է միջանկյալ միջոց, ըստ որի Ադրբեջանը պարտավոր է սահմանված պարբերականությամբ տեղեկացնել նրանց իրավունքների պաշտպանության և առողջական վիճակի մասին։

Սակայն Ադրբեջանը ոչ միայն դժկամությամբ է կատարում այս պարտականությունը, այլև փորձեր է անում միջնորդություններ ներկայացնելով վերացնել կիրառված միջոցները՝ դատարանին տրամադրելով միակողմանի, հաճախ էլ փաստերին չհամապատասխանող սուտ տեղեկատվություն:

Երեկ տեղեկություն հրապարկվեց, որ Վիգեն Էուլջեքյանը շարունակում է հացադուլը և նրա կյանքը վտանգի տակ է: Որևէ տեղեկություն ունե՞ք այդ մասին:

Տեղեկությունները կցկտուր են: Եվ մենք ոչ մի հնարավորություն չունենք անաչառ տեղեկատվություն ստանալ նրա իրական վիճակի մասին: Իհարկե, ինչպես նախկինում ևս նշել եմ, հնարավորություն կա չեզոք երրորդ երկրների միջոցով հյուպատոսական ծառայությունների ու այցելությունների հասանելիություն ապահովել հայ գերիների համար: Դեռ մարտին մենք այդ հարցով դիմել էին ՀՀ արտգործնախարարություն՝ հենց հաշվի առնելով Ադրբեջանի կողմից հնչող՝ Կարմիր Խաչի գործունեությունը դադարեցնելու սպառնալիքները, սակայն, ցավոք, առ այսօր որևէ գործնական, տեսանելի քայլ այդ ուղղությամբ արված չէ:

Խաղաղության նախաստորագրված համաձայնագրում ևս, ինչպես գիտեք, գերիների հարցը ներառված չէ: Ադրբեջանական կողմը, որպես խաղաղություն հաստատելու իր մտադրության ապացույց, փոխանակ անհապաղ ազատ արձակի այնտեղ պահվող հայերին, ըստ էության, երկրից վտարում է միջազգային միակ մարդասիրական կազմակերպությանը: