ՆԱՏՕ-ն ու թրքախոսությունը
Թուրքիան թյուրքալեզու երկրներին կոչ է անում համերաշխություն ցուցաբերել Ադրբեջանի հետ:
Ինչպես հաղորդում է Anadolu գործակալությունը, Թուրքիայի արտգործնախարար Մեվլութ Չավուշօղլուն, ելույթ ունենալով Ղազախ-թուրքական միջազգային համալսարանում նշել է. «Թյուրքալեզու երկրները պետք է համերաշխություն ցուցաբերեն Ադրբեջանի հետ: Անկարան միշտ եղել եւ մնում է Բաքվի կողմը՝ պատմական հողերի ազատագրման արդար պայքարում: Երեւանի գործողությունները կարելի է դասել որպես ռազմական հանցագործություններ: Ցավոք, մի շարք երկրներ փորձում են նույն հարթության վրա դնել Ադրբեջանը եւ օկուպանտ-Հայաստանը: Այդ երկրները անտեսում են ՄԱԿ-ի եւ ԵԱՀԿ որոշումները: Այդ պատճառով Ադրբեջանի հետ համերաշխությունն այսօր կարեւոր է, քան երբեւէ»,- ասել է Չավուշօղլուն։
Փաստացի հրադադարի հաստատմանը նպաստելու փոխարեն՝ Թուրքիան հանդես է գալիս պատերազմը շարունակելու օգտին։ Հատկանշական է, որ ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիայի ԱԳ նախարարը Ադրբեջանին աջակցելու կոչն ուղղում է թրքախոս երկրներին և ոչ թե ՆԱՏՕ-ի անդամ իր գործընկերներին։ ՆԱՏՕ-ն, հիշեցնենք, դեռ օրեր առաջ կոչ է արել Ադրբեջանին, դադարեցնել զենքի մատակարարումը Ադրբեջանին, որը, սակայն, Անկարան անտեսում է՝ դեմ գնալով այդ կառույցի հիմնական առաքելությանը։ Այսպիսով Թուրքիան պաշտոնապես հաստատում է այն թեզը, որ Արցախում տեղի է ունենում էթնիկ պատերազմ, խնդիրը ոչ թե տարածքային կոնֆլիկտն է, ինչպես ավանդաբար ներկայացվել և ընկալվել է, այլ հենց ազգային պատկանելությունը։ Խնդիրն այն է, որ Արցախում պատմականորեն բնակվել են հայեր, որը թրքախոս երկրներից առնվազն երկուսի՝ Թուրքիայի և Ադրբեջանի համար ընդունելի չէ։ Ադրբեջանը, Թուրքիայի հովանավորությամբ, բնաջնջում է Արցախի հայերին։ Այժմ նա փորձում է իր ցեղասպան քաղաքականության մասնակից կամ աջակից դարձնել թրքախոս երկրներին։ Ի վերջո, ինչ կապ ունի այստեղ թրքախոս լինելու հանգամանքը, եթե հիմքում հայերիս էթնիկ զտումն ու բնաջնջումը դրված չէ։
Չավուշօղլուի այս հայտարարությունն ուշագրավ է հատկապես հոկտեմբերի 29-ին Բաքվում կայանալիք թրքախոս երկրների համաժողովի համատեքստում։
Այդ համաժողովում Էրդողանը մտադիր է առաջ քաշել մեկ ազգ 6 պետություն գաղափարը և ներկայացնել Մեծ Թուրանի ստեղծման իր կոնցեպցիան։ Թուրքիայից եւ Ադրբեջանից բացի, թյուրքալեզու երկրներ են համարվում Ղազախստանը, Ուզբեկստանը, Ղրղզստանը եւ Թուրքմենստանը: Էրդողանը մտադիր է հենց այս պետություններին էլ համախմբել Մեծ Թուրանի նախագծի շուրջ, որն առաջին փուլում ի կատար է ածվելու ռազմական նոր միավորման ստեղծմամբ։ Մի քանի երկրների, որոնց թվում Մոնղոլիային առաջարկվելու է դառնալ դիտորդ այդ նորաստեղծ կառույցում։
Ընդհանրապես թրքախոս երկրների միավորումը ռազմական մեկ միավորի մեջ արդեն իսկ լրջագույն էթնիկ սպառնալիք է ոչ թրքախոս բոլոր երկրների համար՝ Ասիայից մինչև Եվրոպա, հարավից մինչև հյուսիս։ Կասկածից դուրս է, որ Ադրբեջանի նախագահ Ալիևը լիովին կիսում է իր մեծ եղբոր՝ Էրդողանի ծավալապաշտական նկրտումները և մինչև վերջ կկանգնի նրա կողքին։ Թրքախոս մյուս 4 երկրների դիրքորոշումն այս հարցում դեռևս միանշանակ չէ։ Նրանք հնարավոր է, այս հարցում չդառնան Թուրքիայի դաշնակիցը՝ ելնելով իրենց պետական շահերից։
Հայկ Դավթյան
Հետևեք մեզ Viber-ում
