Արտո Թունջբոյաջյանը Արցախում է — «Մեզ պետք է վերամիավորվել մեկ ընդհանուր գաղափարի շուրջ»

Օրերս Արցախի Հանրապետության մայրաքաղաք Ստեփանակերտ էր ժամանել կոմպոզիտոր, մարդ-նվագախումբ, Գրեմմի և BBC World Music մրցանակների դափնեկիր Արտո Թունջբոյաջյանը: arcakh24.info-ի թղթակցի այն հարցին, թե առաջի՞ն անգամ է արդյոք երգիչն այցելում Արցախ և ո ՞րն է նրա նպատակը` Արտո Թունջբոյաջյանը պատասխանեց, որ դա իր երկրորդ այցն է ու իր նպատակն է նպաստել Արցախում մշակույթի զարգացմանը և մշակութային կենտրոնների ձևավորմանը: Խոսելով մշակույթից, իհարկե, չէինք կարող շրջանցել Շառլ Ազնավուրի մասին հարցը` մի մարդու, ով մեծ դեր ունի ոչ միայն հայկական, այլև համաշխարհային մշակույթի մեջ: -Արտո, ասացեք խնդրեմ, ո՞վ էր Ձեզ համար Շառլ Ազնավուրը: — Շառլ Ազնավուրն ինձ համար Հայ էր` հայ ժողովրդին բնորոշ հատկանիշներով: Շառլ Ազնավուրն ինձ համար ջուր էր, քանի-որ ինչ խոչընդոտներ էլ լինեն ճանապարհին` ջուրը միշտ կներթափանցի և կգտնի ճանապարհը: Եվ սա հայի էությունն է, ինչ դժվարություններ ու խոչընդոտներ էլ որ լինեն նրա ճանապարհին` նա դրանք հաղթահարում է և շարունակում ապրել: Նույնպիսի վերաբերմունք ունեմ նաև Ցեղասպանության վերաբերյալ, ես հիշում եմ այդ սարսափելի ժամանակահատվածում սպանվածներին, այդ ցավն իմ մեջ է, ես չեմ կառչում դրանից, բայց չեմ էլ մոռանում` ապրում եմ, առաջ գնում, ուրախանում և հպարտանում եմ, եթե ես անընդհատ սգամ, որևէ մեկին դրանից ավելի լավ չի լինի, հիշելով այդ ողբերգությունը` ես հիմա էլ սառը քրտինքով եմ պատվում, հատկապես, որ Ցեղասպանությունը դիպել է նաև իմ ընտանիքին, բայց ես ապրում և ստեղծագործում եմ, իսկ նրանք շարունակում են ապրել մեր հիշողության մեջ: Արտո Թունջբոյաջյանը նաև նշեց, որ եթե այդպիսի հնարավորություն ունենար, ապա, ի հիշատակ Շառլ Ազնավուրի, նա կառաջարկեր ողջ հայ ազգին միաժամանակ նույն պահին միացնել մեծ շանսոնյեի երգերից որևէ մեկը, օրինակ` «La boheme»-ն: (Արտո Թունջբոյաջյանի հետ հանդիպումը տեղի է ունեցել հոկտեմբերի 6-ին, Շառլ Ազնավուրի հուղարկավորության օրը — խմբագրական): — Ինչպե՞ս եք գնահատում երկրում տիրող իրավիճակը և եթե հնարավորություն ունենաիք, ի՞նչը կփոխեիք: -Ես կարծում եմ, որ ամեն ինչում պետք է անկեղծ լինել: Անկեղծություն` ահա թե ինչի կարիքն ունենք: Շատ կարևոր է խաբված չզգալ: Մեզ պետք է վերամիավորվել մեկ ընդհանուր գաղափարի շուրջ: Պետք է բոլորը միասին նստեն և բաց ու անկեղծ խոսեն` պետք է ոչ միայն կարողանալ խոսել, այլև սովորել լսել` լսել այս երկրի յուրաքանչյուր քաղաքացու կարծիքը` ժողովրդի կարիքները հասկանալու համար: Հակառակ դեպքում, դա նույնն է, ինչ մեկի համար կոշիկ գնել առանց նախապես նրա ոտքի չափսը հարցնելու: Երաժիշտը մի դեպք հիշեց, երբ գյուղերից մեկում միլիոնավոր դրամներ արժողությամբ եկեղեցի էր վերյանորոգում, բայց քանի-որ այնտեղ ոչ ճանապարհներ կային, ոչ ջուր` գյուղի բնակիչները սկսեցին լքել գյուղը և 30-ից ավել տներից մնացին միայն 7-ը: Եվ նրան ցնցել էր այն, թե ինչպե՞ս կարելի էր հաշվի չառնել բնակիչների կարիքները, ճանապարհները վերանորոգելու փոխարեն, մարդկանց ջրով մատակարարելու փոխարեն սկսեցին եկեղեցի կառուցել, բայց ու՞մ համար: Ո՞վ պետք է այցելի այդ եկեղեցին, եթե այնտեղ բնակիչներ գրեթե չեն մնացել: -Ի՞նչ ծրագրեր ունեք Ձեր արվեստի և Հայաստանում մշակույթի զարգացման հետ կապված: -Երբ ինձ առաջարկեցին մասնակցել «Հայաստանի ձայնը» ծրագրին, ես համաձայնվեցի միայն մեկ պայմանով, որ կմասնակցեմ միայն առաջին սեզոնին: Այնուհետև ես առաջարկեցի ստեղծել նմանատիպ մրցույթներ, բայց երաժիշտների և կոմպոզիտորների համար: Արտո Թունջբոյաջյանը կիսվեց իր գաղափարներով և ծրագրերով, որոնք ցանկանում է իրագործել: Այդ ծրագրերը կօգնեին բարձրացնել երկրում մշակութային մակարդակը, ինչպես նաև հետաքրքրություն կառաջացներ երիտասարդության շրջանում ու կհաղորդակցեր նրանց բարձրին և գեղեցիկին: Միևնույն ժամանակ երաժիշտը նշեց, որ նա կարևորություն չի տալիս նյութական բարեկեցությանը և բացարձակապես անկախ է դրամից: «Մենք այս աշխարհ ենք եկել «մերկ» և այդպես էլ կհեռանանք առանց որևէ բան տանելու»,- ասաց երաժիշտը: Ինչպես մեր զրույցում նշեց Արտո Թունջբոյաջյանը. «Ամեն ինչ սկսվում է մեկ անձից, բայց երբեք չի ավարտվում մեկ անձով: Մենք պետք է միավորվենք և միասնական լինենք: Մենք պետք է ավելի անկեղծ լինենք միմյանց հետ»: